تابناک فارس به نقل از افسانه :محمدرضا حاجیپور 18 ساله بود که جانباز شیمیایی شد، هنوز خوشتیپ است و ظاهر آراستهاش کمتر نشانی از آسیبهای جنگ دارد، اما «تو برون را بنگری و قال را». زمستانها سرما تمام بدنش را به سوزش میاندازد و تابستانها، گرما پوست را از تاول میپوشاند. هر سرفهای که از التهاب ریه برمیخیزد، قفسه سینهاش را از درد میفشارد. جانبازان شیمیایی سوختگی قرنیه، تورم پلکها، و خارش، سوزش و خشکیِ چشم هم دارند.
استان فارس بیش از 4 هزار و 600 جانباز شیمیایی دارد؛ شامل 110 جانباز شیمیایی بیش از 70 درصد جانبازی، 600 جانباز 50 درصد تا 69 درصد و بیش از 3 هزار جانباز 5 تا 49 درصد. جانبازانی که اغلب جزو لشکر 19 فجر و تیپ 33 المهدی بودهاند و بیشتر در عملیاتهای والفجر 8، کربلای 5 و والفجر 10 (بمباران شیمیایی حلبچه) شیمیایی شدهاند. این جمعیت قابلتوجه (که بهلحاظ سرانه فارس را بعد تهران در مقام دومین استان از نظر تعداد جانبازان شیمیایی کشور قرار میدهد)، 10 سال پیش محمدرضا حاجیپور را بر آن داشت که انجمنی مستقل، غیردولتی، غیرسیاسی و غیرانتفاعی را به منظور خدماترسانی به جانبازان شیمیایی استان فارس تأسیس کند: «انجمن دفاع از حقوق جانبازان شیمیایی استان فارس».
جانبازانی که «به دلیل آنکه عارضه مسمومیتشان گاز خردل و سلاحهای نامتعارف است، امیدی به بهبودی ندارند و اگر وضعیتشان بهمرور بدتر نشود؛ بهتر نمیشود».
حاجیپور میگوید این بیماری 30 ساله و مشکلات ناشی از آن، بر خانوادههای جانبازان هم تأثیر گذاشته. «همسر یک جانباز شیمیایی حدود 30 سال است در کنار کسی زندگی میکند که مدام سرفه میکند، مشکل تنگی نفس دارد و از عوارض بیماریهای پوستی و چشمی رنج میبرد، شبها دچار بیخوابی است و هرکجا که میرود باید کپسولهای 20 کیلوگرمی اکسیژن او را حمل کند». جز همسران فداکار، «این شرایط روی فرزندان ما هم اثرات روحی و روانی گذاشته». محمدرضا حاجیپور از مسئولان میخواهد که با «احترامی که به جانباز میگذارند، به او در جامعه و خانوادهاش شخصیت بدهند».
جانبازان شیمیاییِ گاز خردل (تاولزا)، در لحظه مجروحشدن دچار سوختگی پوست شدند و بعدِ آن، پوستشان بهشدت خشک و حساس است، و هنگام قرارگرفتن در معرض آفتاب یا سرما، به کرمهای خاص با درصد اوره مشخص نیاز دارند. محمدرضا حاجیپور میگوید تا همین اواخر، شرکت بیمه ایران (که طرف قرارداد با بنیاد شهید و ایثارگران است)، کرمهای مخصوص پوست جانبازان شیمیایی را «جزو داروهای بهداشتی ـ آرایشی و خارج از تعهد بیمه میدانست»، اما تازه حالا و «اخیراًً قرار شده که برای جانبازهایی که مجروحیتشان در کمیته ماده 3 ثبت شده، پرونده پزشکی تشکیل و هزینه کرمهاشان رایگان شود».
مدیرعامل انجمن دفاع از حقوق جانبازان شیمیایی استان فارس که خود جانباز با درجه مجروحیت 55 درصد است، میگوید همانگونه که بدن یک فرد سالم بر اثر مرور زمان رو به فرسودگی و ضعیفشدن میرود، «جانبازها هم به مرور مجروحیتشان بیشتر میشود». حاجیپور که حالا نزدیک به 8 سال است فعالیت انجمن را به شکل رسمی آغاز کرده است، میگوید انجمن دفاع از حقوق جانبازان شیمیایی استان فارس در این سالها «پلی ارتباطی بین جانبازان شیمیایی و مدیران و مسئولان» بوده و حالا دستگاههای ذیربط نیز به انجمن اعتماد دارند و تعامل خوبی میان این انجیاو با بنیاد شهید و نهادهای مسئول در زمینه جانبازان
وجود دارد.
*مشکلات جانبازان نخاعی: آمدوشد شهری و نبود فضاهای مناسب فرهنگی و ورزشی
تصور کنید یکروز بخواهید از فشارهای روزمره زندگی فرار کنید، سوار اتوبوس شوید، به سینما بروید و به تماشای فیلمی بنشینید، یا بخواهید با همسر و فرزندانتان به پارک بروید، یا برای کتابخواندن به کتابخانه سری بزنید؛ اما وقتی با واقعیت مواجه میشوید میبینید نه میتوانید سوار اتوبوس شوید، نه میتوانید وارد سینما شوید، نه در سینما جایی برای نشستن شما تعبیه شده، نه در پارک سرویس بهداشتی مناسب وضعیت شما وجود دارد؛ و نه کتابخانهای برایتان هست. این، وضعیتِ محمد جعفری و حدود 200 جانباز قطع نخاعی استان فارس است. آنهایی که 30 سال است جانباز 70 درصد نخاعی هستند و بهناچار روی ویلچر؛ اما نه امکانات و خدمات شهروندی برایشان بهشکل مطلوب وجود دارد، و نه هزینههای گزاف آمدوشد هرروزه با ماشین شخصی و آژانس برایشان مقدور است. «من دستکم 25 سال است نتوانستهام سینما بروم، چون در سینماها محل ورود جانبازان ویلچری و مکان نشستن آنها وجود ندارد».
جعفری که مدیرعامل انجمن دفاع از حقوق جانبازان نخاعی استان فارس است میگوید هنوز یک کتابخانه برای جانبازان نخاعی وجود ندارد که آنها بتوانند از آن استفاده کنند. «شما تا حالا یک جانباز نخاعی دیدهاید که در یک جشنواره موسیقی، کنار دست مردم حضور داشته باشد؟». میگوید او و دیگر جانبازان نخاعی چون نمیتوانند سوار اتوبوسهای معمولی شوند و ناوگان حمل ونقل شهری شیراز هم هنوز حتی یک دستگاه اتوبوس با امکانات ویژه برای سوارشدن جانبازان نخاعی ندارد، «مجبوریم با ماشین شخصی یا تاکسی و آژانس تردد کنیم و به همین خاطر هزینههای رفتوآمدمان خیلی زیاد است». این جانباز نخاعی شیرازی میگوید نمیتوانند ماشینشان را دوگانهسوز کنند، چون در این صورت «ویلچرهامان در صندوق عقب ماشین جا نمیشود». میگوید او و دیگر جانبازان نخاعی بهسبب محدودیتهای آمدوشد و نبود حملونقل شهری مناسب با وضعیتشان، هزینه زیادی میپردازند.
درحالی که «کل جانبازان نخاعی کشور دستبالا 10 هزار نفر است و میتوان بخشی از هزینههای اضافهای را که آنها برای امورات روزمره زندگی میپردازند، جبران کرد». مدیرعامل انجمن دفاع از حقوق جانبازان نخاعی فارس میگوید جانبازان نخاعی که در شهرستانها زندگی میکنند، حتی امکانات کمتری نسبت به ساکنان شیراز دارند. «ما جانباز در همین استان فارس داریم که بهندرت از خانه بیرون میآید، چون نمیتواند».
محمد جعفری در ادامه گفت وگوی خود با«افسانه» درباره مرکز توانبخشی جانبازان نخاعی سلمان فارسی شیراز هم میگوید: این مرکز با آنکه در ارائه خدمات درمانی به جانبازان نخاعی نقشی مهم دارد، اما محدودیتهایی مانند تعداد محدود آمبولانس، تعداد محدود تخت بستری نیز دارد و بهسبب آنکه«ما نزدیک به 3 دهه است جانبازیم و نیازمان به خدمات درمانی زیاد است، دائماً به پزشک و خدمات درمانی نیاز داریم و اگر جانبازی دچار حادثه شود آمبولانس یا تخت بستری به تعداد کافی نداریم».
*مشکلات بیمهای جانبازان فارس
روز گذشته استاندار فارس به همراه جمعی از مدیران کل دستگاههای استان، جلسهای را به منظور پیگیری و رفع مشکلات جانبازان استان برگزار کردند. در این دیدار رئیس هیئتمدیره انجمن جانبازان نخاعی فارس با انتقاد شدید از بیمه ایران که طبق قرارداد با بنیاد شهید و ایثارگران متولی امور بیمه ای خدمات درمانی جانبازان است، گفت: بیمه ایران در فارس تبدیل به یک معضل برای جانبازان شده است.
به گفته غلامحسن نعمتاللهی گاهی مسئولان این بیمه در استان فارس، با بیان اینکه از بنیاد شهید مطالباتی دارند، در ارائه خدمات رایگان درمانی برای جانبازان محدودیتهایی ایجاد میکنند. موضوعی که دستور محمدعلی افشانی به مسئولان بیمه استان و همچنین علومپزشکی شیراز برای رفع این مشکل را در
پی داشت.
*دستور اکید استاندار فارس برای حل مشکلات جانبازان
در ادامه این جلسه استاندار فارس از دانشگاه علوم پزشکی، اداره کل امور اقتصادی و دارایی و بنیاد شهید و امور ایثارگران خواست که برای رفع مشکلات درمانی و دارویی جانبازان استان اقدام کنند. سید محمد علی افشانی در کارگروه رفع مشکلات جانبازان فارس افزود: بخش قابل توجهی از مشکلات جانبازان مدیریتی است و تمام مجموعه های ذی ربط و مرتبط باید اهتمام ویژه برای رفع آنها داشته باشند.
افشانی با اشاره به اینکه جانبازان «فاتحان قلههای صبر و استقامت» و «الگوی جوانان» هستند، خطاب به جانبازان حاضر در جلسه گفت: بدون تعارفات معمول، شما حق بسیار بزرگی بر گردن ملت ایران دارید، چرا که 30 سال است در برابر مشکلات فراوان ناشی از جانبازی صبر و بردباری داشتهاید. او سپس ادامه داد: باید بکوشیم تا مشکلات رفاهی جانبازان نیز با همکاری دفتر فنی استانداری، اداره کل راه و شهرسازی، شهرداری ها و اداره کل ورزش و جوانان برطرف شود.
استاندار فارس بیان کرد: در این زمینه باید با همراهی دستگاه های اجرایی کاری در استان فارس انجام شود که مبنایی برای حل مشکلات جانبازان در کشور قرار گیرد. افشانی، کمک به جانبازان و رفع مشکلات آنها را «وظیفه تمام مدیران» دانست و اظهار داشت: اگر در جایی افرادی متقاضی سرمایه گذاری در حوزه های مختلف هستند باید اولویت را به جانبازان داد که با وجود مشکلاتی که دارند به دنبال ایجاد اشتغال هستند.
استاندار فارس با اشاره به اینکه دستکم هر سه ماه یکبار جلساتی را برای پیگیری دستورکار مدیران کل استان جهت رفع مشکلات جانبازان برگزار خواهد کرد، گفت: مسائل رفاهی جانبازان اهمیت ویژهای دارد و مراکزی که برای ارائه خدمات به جانبازان ایجاد شده اند باید در این زمینه جدیت داشته باشند و خدمات مناسبی را به جانبازان ارائه دهند.
افشانی در پایان با تقدیر و قدردانی از همسران فداکار جانبازان که «اجر و بردباری آنها از همسران جانبازشان کمتر نیست»، گفت: رسیدگی به امور جانبازان باید در اولویت اقدامات مدیرانباشد.