رد پای کرونا در رد کلیات بودجه؟
دخل و خرج کشور برای سال 99 باهم نمیخواند! این سیگنالی است که از تصمیم دیروز مجلس مخابره میشود.
نمایندگان دیروز در صحن علنی با کلیات بودجه 99 مخالفت کردند تا اما و اگر درباره بودجه سال بعد کمتر از 25 روز مانده به آغاز سال جدید بیشتر شود. تصویب بودجه به خودی خود تصمیمی مهم در ساختار اقتصادی کشور است که تکلیف بسیاری از امور را روشن میکند. حالا اگر این فاکتور را هم حساب کنیم که ایران تحت تحریمهای ایالات متحده قرار گرفته و نفت به عنوان قلب تپنده اقتصاد هدف تحریمها قرار گرفته، موضوع بودجه بیش از پیش اهمیت مییابد. دیروز بحث و جدل تقریبا در نظرات نمایندگان ملموس بود. برخی معتقد بودند دولت همه الزامات را در این بودجه در نظر گرفته است اما عدهای دیگر بر این باور بودند که از این بودجه آبی برای سال آینده گرم نمیشود. این آخرین بار است که مجلس دهم قرار است بودجه را بررسی کند حالا همین مورد آخر هم با چالش مواجه شده و رد کلیات این گمانه زنی را مطرح کرد که احتمالا بودجه کامل سال بعد را باید مجلس یازدهم تصویب کند که همین جمعه پیش انتخابات آن برگزار شد و نتیجه آن خروج 80 درصد نمایندگان فعلی از بهارستان و جایگزین شدن نفراتی جدید است که البته اغلب نزدیک به محافظه کاران هستند.
مطالب پیشنهادی
محمد نادری هم صاحب افق کوروش شد،شما هم می توانید...
دخل و خرج کشور برای سال 99 باهم نمیخواند! این سیگنالی است که از تصمیم دیروز مجلس مخابره میشود. نمایندگان دیروز در صحن علنی با کلیات بودجه 99 مخالفت کردند تا اما و اگر درباره بودجه سال بعد کمتر از 25 روز مانده به آغاز سال جدید بیشتر شود. تصویب بودجه به خودی خود تصمیمی مهم در ساختار اقتصادی کشور است که تکلیف بسیاری از امور را روشن میکند. حالا اگر این فاکتور را هم حساب کنیم که ایران تحت تحریمهای ایالات متحده قرار گرفته و نفت به عنوان قلب تپنده اقتصاد هدف تحریمها قرار گرفته، موضوع بودجه بیش از پیش اهمیت مییابد. دیروز بحث و جدل تقریبا در نظرات نمایندگان ملموس بود. برخی معتقد بودند دولت همه الزامات را در این بودجه در نظر گرفته است اما عدهای دیگر بر این باور بودند که از این بودجه آبی برای سال آینده گرم نمیشود. این آخرین بار است که مجلس دهم قرار است بودجه را بررسی کند حالا همین مورد آخر هم با چالش مواجه شده و رد کلیات این گمانه زنی را مطرح کرد که احتمالا بودجه کامل سال بعد را باید مجلس یازدهم تصویب کند که همین جمعه پیش انتخابات آن برگزار شد و نتیجه آن خروج 80 درصد نمایندگان فعلی از بهارستان و جایگزین شدن نفراتی جدید است که البته اغلب نزدیک به محافظه کاران هستند.
>مناقشه مخالفان و موافقان در صحن
دیروز نظرات موافق و مخالف در مواجه با بودجه از سوی نمایندگان مطرح شد. به عنوان نمونه نادر قاضی پور در تذکری شفاهی در جلسه علنی گفت: «در لایحه بودجه سال ۱۳۹۹ هزینههای دولت قطعی است، اما منبع درآمدهای دولت واقعی نیست. بنده عضو کمیسیون تلفیق بودم و حتی یک دقیقه غیبت نداشتم. او در ادامه اظهار کرد: دولت با این بودجه در سال آینده با کسری مواجه میشود و برنامهای برای جبران کسری ندارد. دولت باید توضیح دهد که چگونه میخواهد کسری خود را جبران کند؟» اما از طرف دیگر محمدحسین فرهنگی نماینده مردم تبریز در موافقت با کلیات لایحه بودجه سال ۱۳۹۹ کل کشور گفت: «یکی از جنبههای مثبت لایحه بودجه سال آینده، افزایش سقف حقوق کارمندانی است که حداقل حقوق را دریافت میکردند و این افزایش قابل توجه است. از دیگر نکات مثبت این لایحه بحث یارانهها بود که مشکلاتی را برای گروهی از مردم که مشمول یارانه نمیشدند ایجاد کرده و نوعی بیعدالتی بود. از سوی دیگر اراده جدی دولت برای بودجهریزی عملیاتی شایان تقدیر است. بودجهریزی عملیاتی کار آسانی نیست، اما خوشبختانه در ردیفها و احکام بودجه سال ۱۳۹۹ دولت تمام تلاش خود را برای این اقدام کرده است.» این در حالی است که حمیدرضا حاجی بابایی گفت مجلس زیربار این بودجه نرود. نماینده همدان افزود: «عدمشفافیت، عدم عدالت اجتماعی و نداشتن چهره روشنی از اشتغال زایی و همچنین مغایرت با اسناد بالادستی به ویژه برنامه ششم توسعه از ویژگیهای بودجه ۹۹ است. نمایندگان بدانند چه چیزی را مصوب میکنند. حقوق کارکنان در بودجه ۹۹ ناعادلانه است، دو میلیون و ۸۰۰ هزار تومان کف حقوق در نظر گرفته شده است، یعنی دو میلیون و ۴۰۰ هزار تومان با ۱۵ درصد افزایش، دو میلیون و ۸۰۰ هزار تومان میشود و این یعنی ظلم. ظالمانه است که به کسی که ۲۰ میلیون حقوق میگیرد ۱۵ درصد اضافه کنیم و به آن کسی که ۳ میلیون تومان حقوق میگیرد نیز ۱۵ درصد. مجلس زیر بار این ظلم نرود.» اما در طرف مقابل مهرداد لاهوتی نماینده لنگرود به حمایت از بودجه پرداخت و گفت: «این که عدهای در صحبتهای خود پیشنهاد میدهند تا با کلیات مخالفت کرده و بودجه را به صورت سه دوازدهم تصویب کنیم مشکلی از مردم حل نخواهد شد، بلکه مشکل ایجاد میشود. در بودجه تصویب شده، منابع درآمدی دولت کاملا مشخص است. از نظر بنده بودجه براساس واقعیت تنظیم شده است.» در طرفی دیگر حشمت الله فلاحت پیشه در مخالفت با بودجه گفت: «در واقع یک سری گرانیهای یواشکی به مردم تحمیل شده است. یارانه معیشتی و ثابت را با هم ادغام میکنند و آن را کاهش میدهند و چیزی را هم روی قبضها میکشند. در واقع تنها بخش منابع درآمدی که محقق میشود همین فشار بر مردم است و موضوعی را که در سال آینده شاهد خواهیم بود همین نارضایتی ناشی از همین فشار است.» در میان موافقان فاطمه ذوالقدر عدالت مالیاتی را نکته مثبت دانست و گفت: «ما در کمیسیون تلفیق از طریق تعیین درآمدهای مالیاتی افزایش عدالت مالیاتی را مورد توجه قرار دادیم. مالیات بر خانهها و خودروهای گرانقیمت و همچنین خانههای مسکونی خالی از جمله این تدابیر است. ما معتقدیم زیبنده نیست در کشور اسلامی تنها کارگر، کارمند و اقشار ضعیف مالیات بدهند و پولدارها زیر بار مالیات نروند»
>دفاعیه نوبخت مرد اول بودجه ریزی
اما دولتیها برای خود چه استدلالهایی داشتند؟ محمدباقر نوبخت رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور که در واقع مرد اول بودجه ریزی است در دفاع از بودجهای که ارائه داده است با نمایندگان سخن گفت. نوبخت با تاکید بر اینکه کمترین وابستگی بودجه به نفت در طول تاریخ معاصر مربوط به بودجه سال آینده با ۸.۵ درصد وابستگی است، ادامه داد:«با این وجود ما دستها را بالا نبرده و تسلیم نشدیم بودجه را با کمترین منابع نفتی اداره میکنیم. الزاماتی برای فروش اموال مازاد دولت هم در نظر گرفتیم که شما حکم آن را در بودجه به ما میدهید.» شهروز بزرگ نماینده سلماس در واکنش به این موضوع گفت: «نماینده مردم سلماس در مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: میگویند وابستگی بودجه به نفت به ۸ درصد کاهش یافته است، اما باید به این سوال پاسخ داد که پس بودجه به کدام منبع وابسته خواهد شد.» دیروز نوبخت ادامه داد: «میگویند بودجه را برای مجلس آینده بگذاریم، این یعنی مجلس فعلی صغیر است و مجلس آینده کبیر». این اظهارات نوبخت اشاره به گمانهزنیهایی است که دیروز در این مورد مطرح شد و البته نائب رئیس مجلس نیز به نوعی آن را تایید کرد. مسعود پزشکیان بعد از رد لایحه بودجه گفت:«با این اوضاع بودجه ۹۹ به مجلس دهم نخواهد رسید و احتمالا به مجلس بعد موکول میشود.» احتمالا دولت نگران است اگر کار به مجلس بعدی بکشد موقعیتی دشوارتر برای تاییدیه گرفتن لایحهاش داشته باشد چرا که نتایج انتخابات بعدی از یکدستی اصولگرایان و مخالفان دولت حکایت داشت و همین کار نوبخت و همکارانش را سخت خواهد کرد. نوبخت برای گرفتن تاییدیه از مجلس پای ترامپ و آمریکا را هم به صحن باز کرد و گفت: «بارها کسانی بالا و دیگران پایین نشستند در یک دوره رای نیاورده و دوره بعدی رای میآورند. خدمات شما در تاریخ ثبت میشود مردم هم وضعیت را میبینند، کشور را قفل نکنید که آنگاه دونالد ترامپ و آمریکا بگویند توانستند کشور را متوقف کنند.» با این حال معاون رئیس جمهور سرانجام دست خالی بهارستان را ترک کرد.
>اظهارات خاص برخی نمایندگان
یک نماینده مجلس دیروز واکنش متفاوتی را نسبت به رد کلیات بودجه داشت. غلامعلی جعفرزاده ایمن آبادی نماینده مردم رشت گفت: «نمی فهمم علت این تصمیم ناراحتی از انتخابات است یا ایجاد چالش برای دولت یا مجلس بعد، اما در هر صورت در اتخاذ این تصمیم مسائل تخصصی و فنی در نظر گرفته نشد و در بخش اعظمی از آن دخالت مسائل سیاسی را احساس میکنم. هر جوری که تلاش کردم، نتوانستم بفهمم ریشه این مخالفت که از صبح در میان نمایندگان مشخص شده بود، چیست؟ در مجموع تصمیم عقلایی نبود و با این کار عملا بودجه سال آینده رها شد. از ابتدای جلسه امروز مشخص بود که کلیات بودجه رای نخواهد آورد چون برخی از نمایندگان اعلام میکردند که یا حضور قلب ندارند یا خسته هستند و یا برخی از آنها میگفتند دولت آقای روحانی ما را جا گذاشته و ما باید تلافی کنیم که از جمله مواردی است که میتوان از آن به عنوان اینکه چرا کلیات بودجه رای نیاورد ذکر کرد.» بهروز بنیادی عضو فراکسیون امید و نماینده کاشمر در مجلس با بیان اینکه به اعتقاد بنده برخی از نمایندگان این تصور را داشتند اگر در روند بودجه سال آینده مشکلی رخ دهد همگان مجلس دهم را مقصر میدانند و به همین دلیل کلیات را تصویب نکردند تا در مجلس آینده بودجه سال 99 تصویب شود، گفت: «تصمیم برخی از نمایندگان این بود که بار بودجه به دوش مجلس یازدهم بیفتد.» اما نکته عجیبتر اینکه رد پای کرونا در تصمیم دیروز مجلس نیز از قرار دیده شده است. یک نماینده مجلس به خبرگزاری ایسنا گفته نمایندگان از ترس شیوع کرونا کلیات بودجه را رد کردند. دلیلی که احتمالا برای اجتناب از حضور بیشتر در صحن خانه ملت میتواند باشد! نگرانیها درباره کرونا دیروز در مجلس کم هم نبود. روابط عمومی مجلس در اطلاعیهای اعلام کرد دمای بدن نمایندگان در مبادی ورودی مجلس برای پیشگیری از کرونا ویروس کنترل میشود؛ اطلاعیهای که به نظر میرسید برای رفع نگرانیها منتشر شد.
>درخواست لایحه دو دوازدهمی
حالا به نظر میرسد تصویب بودجه کلی 99 در کوتاه مدت شدنی نیست و برای دخل و خرج دوماه اول سال دولت باید به سرعت ترتیبی اتخاذ کند و به مجلس بفرستد. علی اصغر یوسفنژاد عضو هیئت رئیسه مجلس اظهار کرد: «در جلسه هیئت رئیسه امروز مجلس مقرر شد طی نامهای از دولت تقاضا شود لایحه دو دوازدهم بودجه را به مجلس ارسال کند.» او افزود: «همچنین دولت میتواند هر چه سریعتر نسبت به ارسال لایحه بودجه جدید به مجلس نیز اقدام کند تا مجلس پس از طی مسیر کمیسیونهای تخصصی، کمیسیون تلفیق و صحن علنی در اینباره اظهارنظر کند. فرصت بررسی لایحه بودجه جدید دولت در مجلس فعلی وجود دارد.» این عضو هیئت رئیسه مجلس یادآور شد: «در صورت ارائه لایحه دو دوازدهم بودجه که در واقع تمدید دو ماه بودجه لایحه بودجه سال جاری خواهد بود کمیسیون تلفیق و صحن مجلس با سرعت در این باره تصمیمگیری خواهند کرد.»
کم پیش میآید که کلیات بودجه از سوی مجلس رد شود اما حالا حسن روحانی و دولتش یک چالش دیگر روی مجموعه چالشهای تمام نشدنی خودشان خواهند داشت. برای مردم و به ویژه کارمندانی که چشمشان به دولت است تا روشن شود سال بعد هر ماه چقدر به جیبشان ریخته میشود نیز این بلاتکلیفی فعلا ادامه دار خواهد بود آنهم در روزگاری که چالشهای معیشتی برخی را گرفتار کرده و حساب دو دوتا، چهارتا زمزمه هر روزشان شده است!