رسانهها بهواسطه مسئولیتی که در بازتاب اخبار و رویدادها بر عهده دارند، بیشتر از هر صنفی واجد رعایت اخلاق حرفهای هستند تا آرامش روانی و روحی جامعه را بر هم نزنند.این روزها در میدان کار رسانهای، با توجه به گسترش انتشار اخبار، ضرورت رعایت اخلاق حرفهای بیش از هر زمان دیگری احساس میشود. رعایت این اصول میتواند اعتماد مخاطب به رسانه را به دنبال داشته باشد.
به گزارش
تابناک همدان، مرتضی داستانی مدیر مسئول روزنامه «۱۹ دی» معتقد است یکی از مسألههای مهم مربوط به انتشار مطالب است. رسانهای که بدون ذکر منبع مطالب دیگر رسانهها را منتشر میکند، مرتکب عملی غیر اخلاقی شده است و اگر مخاطب بفهمد که مطلب دیگری را بدون ذکر منبع منتشر شده، اعتمادش نسبت به آن رسانه از بین میرود. بسیاری از اساتید ذکر منبع خبر را جز عناصر خبر محسوب میکردند. باید در آموزش به خبرنگاران حتما به این فاکتور هم توجه شود.
داستانی با اشاره به دیگر کدهای اخلاقی مهم در رسانهها به شفقنا رسانه توضیح میدهد: متاسفانه برخی خبرنگاران به خبرسازی روی آوردند در حالیکه ما برای خبرسازی نیامده ایم. وظیفه ما بیان چگونگی یک رویداد است. یعنی ما نباید باعث رویداد شویم. از طرفی قسمت عمده خبرنگاران ما تبدیل به خبرنویس شده اند. از این جالبتر در یک مصاحبه خبری بالای ۱۵ خبرنگار شرکت میکنند، ولی میبینید که ۳ نفر خبر را پوشش میدهند، چون بقیه منتظرند تا از روی آنها کپی کنند.
داستانی میگوید: وقتی وارد کار روزنامه نگاری شدیم، اساتید و پیشکسوتان این حرفه به ما آموختند که هیچ هدیهای دریافت نکنیم. این مسئله در تمام نظام نامههای اخلاقی دنیا وجود دارد. ولی میبینیم که در برخی رسانهها رعایت نمیشود. علاوه بر آن مسئله تاسف بارتری وجود دارد که در برخی از رسانهها کاسبی به راه افتاده است. به عبارتی به فلان مسئول زنگ میزنند و میگویند اگر به ما پول ندهید فلان مطلب را علیه شما میزنیم.
این پیشکسوت مطبوعاتی با توضیح درباره دیگر مسائل اخلاقی مهم برای رسانهها بیان میکند: ما شاهدیم برخی اوقات نقل قولهای ناصادقانه در رسانهها منتشر میشود. در حالیکه اساتید قدیم وقتی صحبت از نقل قول مستقیم و غیر مستقیم میشد چند ساعتی را به این مسأله اختصاص میدادند تا حساسیت این مسأله برای شاگردانشان محرز شود. پس دقت نظر به این مسأله هم در حوزه اخلاقی بسیار مهم است.
داستانی با اشاره به نگاه برخی از مردم به خبرنگاران میگوید:متاسفانه در حال حاضر به خبرنگار به عنوان یک بازجو در جامعه نگاه میشود، در حالیکه یک خبرنگار موفق باید ارتباط خوبی با منابع خبری اش (جامعه اش) برقرار کند. از طرف دیگر بایستی در نقل منابع خبری اش هم صادق باشد. البته که خبرنگار هم باید متوجه تفاوت گزارش تحقیقی با بازجویی باشد. خبرنگار نباید یک مسئول را وادار به حرفهای کند که نباید بزند. این به دور از اخلاق است. ما مسیر حرفهای روزنامه نگاری را گم کردیم. یک خبرنگار باید مثل چراغی در جاهای تاریک باشد که مردم آنها را ببیند نه اینکه به دنبال مچ گیری و بازجویی باشد.
او در ادامه به مفهوم بی طرف در حوزه خبر میپردازد و میگوید: به نظرم باید در نقل خبر حتما اصل بی طرفی را رعایت کنیم. این اصل در یادداشت و گزارش با خبر متفاوت است. چون در نوشتن یادداشت و گزارش به سختی میتوان این اصل را رعایت کرد. اما در خبر، چون ذکر رویداد اهمیت دارد، باید بی طرفی حتما حفظ شود و صداقت در نقل خبر بسیار مهم است. اگر مخاطب بفهمد که رسانهای بی غرض است، به مخاطب حس خوبی دست میدهد. از طرفی جایگاه رسانه و خبرنگار هم در این شرایط بالا میرود.
داستانی میگوید: در دنیا برخی روزنامه نگاران آنقدر جایگاه غیر مغرضانه و نقل مطالب درست دارند که هویت این چنینی به خود گرفتند. در این کشورها اگر دولت یک برنامهای برگزار کند و به نوعی یک برنامه ملی داشته باشد از آن روزنامه نگار دعوت میکند، چرا که مردم به مطالب و سخنان او اعتماد دارند. ولی متاسفانه ما چنین روزنامه نگارانی در کشور نداریم. ما بر روی خبرنگاران مان برند سازی نمیکنیم و هویت درستی به آنها نمیبخشیم.
داستانی در پایان تاکید میکند: برای نظم دهی به این اوضاع نیازمند یک سازمان درونی از سوی رسانهها هستیم. زمانی قرار بود سازمان حرفهای رسانهای ایجاد شود، دغدغهها را دنبال کردیم و حتی یک مرامنامه نوشته شد، ولی بعداً کسی پیگیری نکرد. رسانهها نیازمند یک تلنگر هستند، ولی هیچ کس نیست که مسائل اخلاقی را به ما متذکر شود.
منبع: شفقنا رسانه